Мұзафар Әлімбаев.

1923 жылы 29 қазанда Шарбақты ауданының Маралды ауылында балалар мен ересектерге бірдей жазатын ғұлама атақты қазақ ақыны Мұзафар Әлімбаев дүниеге келді.

Болашақ ақынның анасы көптеген әндер мен поэмаларды білген, ол алғаш рет Музафарды Ұлы Абайдың поэзиясымен таныстырған, сондай-ақ қалаға баратын ауылдықтардан араб қарпімен жазылған шағын кітапшаларды алып келуді сұраған. Олардың ішінде Толстой, Пушкин, Лермонтовтың ертегілері де болатын. Мұзафар Әлімбаевтың анасы көптеген бесік жыры мен батырлық әндерді, дана ертегілер мен аңыздарды білген, ол өзінің ұлы үшін өмірдің бірінші, ең ақылды және қатал мұғалімі болған.

Мұзафар ата-анасынан ерте айырылды: 9 жасында әкесінен айырылып, 5 жылдан кейін 7 күн ауырған анасы да өмірден озды. Содан кейін Әлімбаев интернатта тәрбиеленді, алайда өзінің туған жерін, ата-анасын, ауылдастарын ұмытқан емес және де өз шығармаларында оларға үнемі жүгінетін.

Ауыл мектебін аяқтағаннан кейін Мұзафар Әлімбаев Павлодарлық орыс-қазақ педагогикалық училищесіне оқуға түседі. Сол жерде ол тұңғыш рет өлең шығарып, әдеби үйірмеге қатысады. 1939 жылдың 18-маусымда «Қызыл Ту» облыстық газетінде Максим Горькийге арналған алғашқы өлеңі жарияланды.

Соғыс басталып, 18 жасар Мұзафар Әлімбаев өз еркімен майданға аттанады. Бар-жоғы үш жарым ай бойы ол қарапайым сарбаз болды, содан кейін ол саяси жетекшінің орынбасары болып, саяси әңгімелер жүргізді, жиналыстар мен летучкаларда сөз сөйледі.

Ұлы Отан соғысы басталысымен миномет батареясы командирінің саяси бөлім жөніндегі орынбасары болып бекітілді, Калинин майданында шайқасты, батареяның саяси жетекшісі болып Берлинге кірді. Аға лейтенант атағымен 1948 жылы әскерден босатылды.

Қырқыншы жылдардың соңынан бастап Мұзафар Әлімбаев әдеби шығармашылықпен кәсіби түрде айналыса бастады. Қазақ университетінің студенті бола тұра, талғампаз, сөз шебері, ақын Ғабит Мүсіреповке ол Пушкиннің өлеңдерінің аудармаларын көрсетті. Өлеңдер «өте жақсы» деген белгіге ие болып, республикалық баспасөзде жарияланды. 1952 жылы оның кеншілердің еңбегіне арналған «Қарағанды туралы ән» атты алғашқы кітабы жарық көрді. Соңғы жылдары «Менің құрдасыма», «Менің Қазақстаным», «Ая және ай» атты кітаптар, «Менің қарсыласыма», «Выше-выше», «Лирика», «Бәйшешек» поэтикалық жинақтар жарық көрді.

Мұзафар Әлімбаев қазақ балалар әдебиетіне елеулі үлес қосты. Көркем шығармалардан басқа, ақынға «Бала тәрбиесі туралы ойлар», «Халық-тәрбиеші», «Жүрек күнделігінен» кітаптары тиесілі, онда жас ұрпақты адамгершілік және эстетикалық тәрбиелеу мәселелері қарастырылған. Әлімбаевтың өлеңдері лирикалық, әуезді, сюжеттік, шынайылық сезімімен ерекшеленеді.

Мұзафар Әлімбаевтың поэзиясында бәрі қол жетімді, шығарманың тақырыбы — өмірдің кез-келген көрінісі бола алады. Өзінің және өзге де балалардың, сондай-ақ, бейтаныс адамдардың өмірінен алынған эпизодтар, бір қарағанда түсініксіз, егжей-тегжейлі кездейсоқ естіген әңгімелерді ақын өз шығармаларын осы материалға салады.

Мұзафар Әлімбаев тек өлеңдер, ертегілер жазып қана қоймай, сонымен қатар қазақ халқының ғана емес, басқа да өзге ұлт өкілдерінің мақал-мәтелдерін, өтірік өлеңдерін жинады.

Бәлкім, қазақтар арасында ән жанрында өзін сынап көрмеген бірде-бір ақын жоқ шығар, сірә?! Алайда, халық әр ақынды өлеңнің авторы ретінде бірде біреуін есте сақтамайтын шығар…

Шынында да, ән шынымен естілуі үшін, бір поэтикалық талант аз, адамның жан дүниесінде оған естілетін ырғақтар естілуі керек, сондықтан оның сезімтал музыкалық құлағы болуы керек. Мұндай ән – ақындарға Мұзафар Әлімбаевты жатқызуға болады, оның өлеңдеріне көптеген тамаша әндер жазылған, олардың көбі нағыз халық әндеріне айналған.

1948 жылдан 1958 жылға дейін Мұзафар Әлімбаев «Пионер» журналының редакциясында жұмыс істеді. Ал 1958 жылы «Балдырған» балалар журналының бас редакторы болды. Журналда Қазақстан балалар жазушыларының жаңа шығармалары, қазақтың халық ертегілері мен өзге елдер халықтарының ертегілері, қызықты ойындар, басқатырғыштар мен сөзжұмбақтар басылып шықты. Он жыл, 1958 жылдан 1968 жылға дейін, Әлімбаев көптеген балаларға ұнаған журналдың редакторы болып қызмет атқарды.

Мұзафар Әлімбаев Пушкин, Лермонтов, Маяковский, Назым Хикмет және басқа да жазушылардың көптеген шығармаларын қазақ тіліне аударған. Ол «Манас» қырғыз батырлық эпосының қазақ тіліне аударған аудармашыларының бірі.

Әлімбаевтың «Қауырсын күші» атты әдеби-сын мақалалар жинағында қазақ жазушылары Әуезов, Мұқанов, Мүсірепов, Иманжанов, Аманжоловтың өмірі мен шығармашылығы қарастырылды, сонымен қатар қазіргі қазақ әдебиеті туралы проблемалық мақалалар да енді. Әлімбаевтың шығармалары ТМД және шет елдер халықтарының көптеген тілдеріне аударылған.

«Әуе жолдарының иесі» өлеңдер мен ертегілер кітабы үшін Мұзафар Әлімбаевқа Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығы берілді.

Мұзафар Әлімбаевтың өлеңдері Отанға деген үлкен махаббаты, жылулығы үшін құрметтеледі, оның жолдары бізге өз жерін сүйіп қана қоймай, әнсіз, ағынсыз, жапырақ иіссіз, дала кеңістігінің сұлулығынсыз өмір сүре алмайтын адамның сезімдерін жеткізеді.